Oog voor mentale problemen

  • 1 min.
  • Voorwoord
  • Woord vooraf

Ben je liever blind of liever doof? Deze hypothetische vraag komt weleens ter sprake tijdens gesprekken met vrienden, familie of collega’s. Een duivels dilemma, maar als er dan toch gekozen moet worden, verkiest 92 procent van de Nederlanders doofheid boven blindheid (bron: MacuView). Hoewel we patiënten die hun gezichtsvermogen (deels) dreigen te verliezen vaak kunnen helpen, is het soms toch onvermijdelijk dat patiënten slechtziend of blind worden, of – in mijn vakgebied oogheelkundige oncologie – uiteindelijk soms zelfs komen te overlijden. De impact voor patiënten is vaak groot. Prof. dr. Ruth van Nispen toont dat ook aan met haar onderzoek naar mentale problemen bij een visuele beperking. Depressie komt minstens twee keer vaker voor onder mensen met een visuele beperking in vergelijking met gezonde controlepersonen (32 versus 12 procent) en bij vermoeidheid zijn de cijfers al helemaal schrikbarend (57 versus 22 procent).

Ook in mijn eigen praktijk zie ik hoe patiënten soms in isolement raken, onzeker worden en door verschillende rouwfasen gaan om hun gezichtsverlies. Als oogarts is het cruciaal om patiënten actief te vragen naar hun mentale status ten aanzien van hun aandoening. En, zo nodig, psychologische hulp in te schakelen. Ik zie dat oogartsen dit al veel vaker doen dan vroeger en dat er tegenwoordig meer aandacht is voor mentale problemen. Vaak geldt ook dat je beter één keer wat meer tijd kunt investeren om een patiënt met mentale problemen te helpen. Dat scheelt uiteindelijk tijd en zorgt voor een tevreden patiënt.
Het liefst zou je die mentale problemen natuurlijk helemaal voorkomen door patiënten een behandeling aan te bieden die ze behoedt van blindheid of slechtziendheid. De innovaties kunnen dan ook niet snel genoeg gaan. Zelf ben ik 21 jaar geleden gepromoveerd en in al deze tijd is de overleving voor patiënten met een oogmelanoom helaas niets verbeterd. Toch maken we steeds kleine stapjes vooruit die uiteindelijk misschien tot een doorbraak zullen leiden. Laten we vooral de stip op de horizon blijven zien.