Better safe than sorry?

Beeld: Etienne Oldeman

Als oogartsen maken we de hele dag keuzes. Een van die keuzes gaat over het wel of niet gebruiken van perioperatieve antibiotica. Hoewel we binnen de oogheelkunde streven naar uniform werken, is dat met antibioticagebruik best lastig vanwege de doorgaans geringe consensus erover. Iedereen doet het op zijn eigen manier. Gerandomiseerde studies waarin het nut van antibiotica wordt afgewogen, zijn moeilijk uit te rollen vanwege de lage prevalentie van endoftalmitis. Dat maakt het aantal te includeren patiënten enorm. Daarnaast wil je als ziekenhuis niet het risico lopen op een uitbraak van infecties. Ook lastig is dat uitkomsten van internationale studies vaak niet relevant zijn voor Nederland omdat sommige middelen hier niet goedgekeurd of beschikbaar zijn. Verder variëren de omstandigheden in operatiekamers soms heel erg tussen landen. Twee jaar geleden was ik in een ziekenhuis in Engeland en daar liep de oogarts met sieraden om en een tas in de hand de operatiekamer binnen. Vergelijk dat eens met de operatiekamers in Nederland waar het aantal deurbewegingen, de luchtkwaliteit en overdruk continu worden gemonitord – hoewel je je ook kunt afvragen of Nederland hierin niet is doorgeslagen. Dit voorbeeld laat zien dat internationale onderzoeksresultaten over het nut van antibiotica niet direct toepasbaar zijn in Nederland.

Wat dat betreft is het niet vreemd dat we in Nederland de keuze voor het wel of niet inzetten van antibiotica veelal baseren op hoe we het van onze opleiders hebben geleerd. Toch moeten we ons steeds kritisch blijven afvragen: draagt antibioticum bij deze specifieke patiënt echt iets bij of volstaat de basishygiëne? Misschien denken we nog te vaak better safe than sorry.

In dit nummer belichten verschillende oogartsen hoe het ervoor staat met het antibioticabeleid in hun specifieke aandachtsgebied en welke toekomstplannen er zijn. Mogelijk kunnen we onnodig antibioticagebruik in de toekomst beperken en kunnen we door in gesprek te blijven over onze ervaringen ook op dit gebied meer uniform gaan werken.